Układ wydechowy – jak działa wydech w samochodzie?
Rola układu wydechowego
Jakie zadania ma układ wydechowy w samochodzie? Oto one:
- Usuwanie spalin z silnika w bezpieczny sposób, tak aby zostały odprowadzone z dala od kabiny samochodu. Spaliny są szkodliwe dla zdrowia i życia ludzi, dlatego układ musi być szczelny.
- Wyciszenie gazów spalinowych, aby nie obniżać komfortu jazdy. Nieszczelny albo zepsuty układ wydechowy generuje bardzo duży hałas.
- Ograniczenie strat mocy silnika.
- Oczyszczanie spalin ze szkodliwych substancji.
To właśnie coraz wyższe normy emisji spalin (znane jako Euro 1–6) spowodowały w ostatnich latach największe zmiany w konstruowaniu układów wydechowych. Zaczęto w nich stosować specjalne podzespoły, których zadaniem jest eliminowanie szkodliwych substancji, będących ubocznym efektem spalania mieszanki paliwowo-powietrznej.
Jak zbudowany jest układ wydechowy?
Jakie części wchodzą w skład układu wydechowego? Przykładowa budowa układu wydechowego to:
- Kolektor wylotowy (kolektor wydechowy) – część z metalu, która zbiera spaliny ze wszystkich cylindrów za pomocą osobnych rur, a następnie prowadzi je do jednej, wspólnej rury.
- Zawór recyrkulacji spalin EGR – to część, która łączy układ wydechowy z układem dolotowym. W sprzyjających okolicznościach otwiera się, a część spalin jest zawracana i trafia do komór spalania. Ma to na celu obniżenie temperatury oraz ilości tlenu w komorach spalania. Dzięki temu powstaje mniej cząstek tlenków azotu, które są najbardziej toksycznym składnikiem spalin.
- Sondy lambda – czujniki ilości tlenu zawartego w spalinach. W starszych samochodach stosowano dwie (pierwsza w kolektorze wylotowym, druga za katalizatorem), obecnie stosuje się ich więcej. Na podstawie danych z sond lambda komputer sterujący pracą silnika dobiera skład mieszanki paliwowo-powietrznej.
- Katalizator trójdrożny – metalowa puszka ze specjalnym, ceramicznym wkładem, pokrytym drogimi metalami szlachetnymi. Katalizator ma za zadanie eliminację szeregu szkodliwych składników spalin.
- Filtr cząstek stałych (DPF/FAP – w silnikach diesla, GPF – w nowoczesnych silnikach benzynowych) – wychwytuje cząsteczki sadzy. To metalowa puszka z ceramicznym wkładem, składającym się z systemu wąskich kanalików, w których zatrzymywane są cząsteczki sadzy. Są one następnie wypalane przez gorące spaliny.
- Układ selektywnej redukcji katalitycznej SCR – stosowany w silnikach diesla. Do spalin wtryskiwany jest płyn AdBlue (roztwór mocznika), który wchodzi w reakcję z tlenkami azotu, zawartymi w spalinach. Płyn rozbija je na cząstki tlenu i azotu.
- Rury wydechowe – rury z kwasoodpornego metalu.
- Tłumik środkowy i tłumik końcowy – metalowe puszki, mające za zadanie wyciszenie pracy układu wydechowego.
- Wydech – końcowy odcinek rury wydechowej.
- Elementy mocujące i uszczelniające.
Zadbaj o swój wydech
Układ wydechowy poddawany jest działaniu wielu niekorzystnych czynników. Są to:
- Bardzo wysoka temperatura spalin – dochodząca do 600–700 st. C.
- Ogromne wahania temperatury – na przykład zimą, kiedy na zewnątrz panuje mróz, a we wnętrzu układu krążą gorące spaliny.
- Drgania podczas jazdy, które powodują uszkodzenia części elementów mocujących.
- Ataki korozji, spowodowane często parkowaniem auta na wilgotnym terenie (np. na łące albo na wilgotnej szlace).
- Ataki korozji wewnętrznej, spowodowanej przez kwasowe składniki spalin.
- Duże obciążenia mechaniczne układu wydechowego, spowodowane pracą silnika samochodu.
- Zużywanie się niektórych elementów – zapychanie filtrów cząstek stałych, zapychanie albo wypalanie się katalizatorów, blokowanie się zaworów recyrkulacji spalin.
- Uszkodzenia sond lambda.
Dlaczego należy dbać o układ wydechowy samochodu? Sprawny układ wydechowy zapewnia komfort jazdy oraz bezpieczeństwo. Auto jest ciche, a do wnętrza kabiny nie dostają się spaliny. Kierowca i pasażerowie mogliby zatruć się spalinami, nawet śmiertelnie.
Sprawny układ wydechowy chroni środowisko naturalne, a także zdrowie ludzi przed szkodliwym wpływem spalin. Uszkodzony układ wydechowy jest źródłem poważnego hałasu, a auto może nie przejść corocznego badania technicznego albo może zostać zatrzymane przez policję w trakcie kontroli drogowej. Jazda z niesprawnym układem wydechowym grozi odebraniem kierowcy dowodu rejestracyjnego.
W razie problemów z układem wydechowym wystarczy skorzystać z pomocy specjalistów Premio.